თავისუფლება, საზღვრები, გაჯეტები

მშობლები გამუდმებით წუწუნებენ, რომ შვილები სახლში სხედან კომპიუტერთან ან ტელეფონთან, არ აინტერესებთ კითხვა, სწავლა, სეირნობა, გართობა. თუმცა სეირნობის დროსაც არაფერი იცვლება. სათამაშო მოედნებზე ხშირად ნახავთ წრეში შეკრებილ გოგო-ბიჭებს, რომლებიც ჩაკირკიტებენ თავიანთ გაჯეტებს. დროდადრო რაღაცას გადაულაპარაკებენ ერთმანეთს და… ისევ პატარა ეკრანებში იძირებიან.
არადა ბავშვებისთვის ფიზიკური თამაში პრიორიტეტულია. მათ უნდა ირბინონ, იხტუნაონ, ბურთი აგორაონ, იკამათონ თანატოლებთან, ისაუბრონ საინტერესო თემებზე და ა.შ. თუ დაიცავთ კომპიუტერთან მუშაობის შეზღუდვებს და წესებს, მაშინ გაჯეტებზე დამოკიდებულება არ წარმოიქმნება.
სმარტფონი არის სწავლის, თამაშის, კომუნიკაციის, ნავიგაციის, დღიურის, ინფორმაციის, ფოტოალბომის და მრავალი სხვა ჯამური ალტერნატივა. ზოგადად, ის შექმნილია იმისთვის, რომ დაეხმაროს ბავშვს სამყაროს გაგებაში, მაგრამ შედეგად ის ცვლის რეალობას.
რას აკეთებს ბავშვი ვირტუალურ სამყაროში? ყველაფერს, რასაც ჩვენ რეალურად ვაკეთებდით მის ასაკში. არ შეცვლილა საქმიანობის ტიპი, შეიცვალა ფორმა. ბავშვები კვლავ თამაშობენ, მაგრამ თამაშის წესები შეიცვალა: ვირტუალური თამაშები ძალიან განსხვავდება ჩვეულებრივისგან – მათ არ აქვთ სოციალური ინტერაქცია. ზოგიერთ თამაშში არის მცირე გონებრივი გამოწვევები, მაგრამ სწორედ აქ მთავრდება დადებითი გავლენა.
რაც არ უნდა ლამაზი იყოს ჩვეულებრივი სათამაშოები, თუ ბავშვს აქვს არჩევანი, ის აირჩევს გაჯეტებს. ელექტრონული თამაშები დინამიური და ენერგიულია, ბავშვების ტვინის ტალღები კი პიკზეა. როცა შენ თვითონ არაფრის მოფიქრება არ გიწევს, შენი აზრები მხოლოდ მიზნის მისაღწევადაა მიმართული. ეს მიზანი ეტაპობრივად მიიღწევა და ბავშვებიც ასე შეუმჩნევლად „ჩაეფლობიან“ ვირტუალურ თამაშებში.
სოციალური ქსელები და მყისიერი მესინჯერები აკმაყოფილებენ კომუნიკაციის მოთხოვნილებას – ბავშვთა და მოზარდთა წამყვან საქმიანობას. ყველაფერი ისეა, როგორც უნდა იყოს: ინფორმაციის გაცვლა, ემოციები, გრძნობები და შეგიძლია ერთდროულად უამრავ ადამიანთან ურთიერთობა, თუნდაც დისტანციურად. შეგიძლიათ აჩვენოთ ვიდეოები, სურათები, გაუზიაროთ ბმულები, მოიწვიოთ თამაშზე.
თითქოს ვირტუალურ კომუნიკაციას აქვს თავისი უპირატესობები, მაგრამ ეს ასე არ არის: ის არ იძლევა შესაძლებლობას, მოუსმინოს მოსაუბრეს, უპასუხოს მას, შევიდეს დისკუსიაში ზეპირსიტყვიერად, გაუზიარონ გრძნობები, ჩახედონ თვალებში ერთმანეთს და ისწავლონ ურთიერთობა.
გაჯეტებთან მარტო დარჩენილი ბავშვი, რა თქმა უნდა, საკუთარ ურთიერთობას ამყარებს მათთან. აშკარაა, რომ მიჯაჭვული ხდება და ვერც კი აცნობიერებს ამას. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ჩვენი ბავშვის თავისუფლება აქ მთავრდება.
ამიტომ, მშობლებო, გაითვალისწინეთ სპეციალისტების რჩევები, დაიცავთ კომპიუტერთან მუშაობის წესები, რომ თქვენი შვილების გაჯეტებზე დამოკიდებულება მინიმალიზება შეძლოთ.