რისი სწავლება შეიძლება 4-დან 6 წლამდე ასაკში
სკოლამდელი ასაკი ყველაზე ნაყოფიერი ასაკია ბავშვის აღზრდისთვის. რისი სწავლებაა მნიშვნელოვანი ამ ასაკში? რა პრინციპები უნდა დაიცვან აღმზრდელებმა?
მცირეწლოვანი ბავშვები უკვე ჩამოყალიბებული ინდივიდები არიან. თუმცა ყველა მშობელი არ ეთანხმება ამ განცხადებას. რა თქმა უნდა, ბავშვები ჯერ კიდევ არ არიან დამოუკიდებლები, ისინი ჩვეულებრივ ცხოვრობენ ერთი დღით და ნაკლებად ესმით, რა არის კარგი და რა არის ცუდი. ყოველწლიურად ისინი სწავლობენ რაღაც ახალს, სწავლობენ საზოგადოებაში კომუნიკაციასა და თანაარსებობას.
ბავშვისთვის ქცევის ზოგადად მიღებული ნორმების სწავლებისთვის საუკეთესო პერიოდია 4-დან 6 წლამდე, ანუ სკოლამდელი ასაკი. ამ პერიოდში ბავშვები უკვე იწყებენ თავიანთ ქმედებებზე ფიქრს და ირგვლივ საზოგადოებაში მიღებული წესების გათვალისწინებას. მაგრამ რა არის ქცევის ნორმა და რა შედეგები შეიძლება მოჰყვეს ამა თუ იმ ქმედებას – მშობლებმა და სკოლამდელი დაწესებულებების აღმზრდელებმა უნდა აუხსნან თითოეულ ბავშვს. სკოლამდელ ბავშვებს უკვე შეუძლიათ გონივრულად აზროვნება, მთავარია უფროსებმა იპოვონ სწორი მეთოდები.
საბავშვო ბაღის როლი – ბავშვი, რომელიც საბავშვო ბაღში დადის, უფრო ემორჩილება აღზრდას, ვიდრე „სახლის“ ბავშვი, რადგან მან უკვე უნდა გაითვალისწინოს თავის ჯგუფში არსებული ქცევის წესები. ზოგიერთი ბავშვი არა მხოლოდ ცდილობს თავად დაიცვას ეს ნორმები, არამედ გულმოდგინედ აკვირდება თანაკლასელებს და ზოგიერთი აბეზღებს კიდეც მათ მასწავლებლებთან. არ არის საჭირო ამ თვისებაზე განსაკუთრებული ყურადღების გამახვილება. ასაკთან ერთად გადაფასება თავისთავად მოხდება.
არა ბრძანება, არამედ თხოვნა – უფროსებმა არ უნდა დაუწესონ ბავშვებს საკუთარი წესები და ქცევის ნორმები, რის გამოც მათ არჩევანს აღარ უტოვებენ. არ დაგავიწყდეთ, რომ სკოლამდელი ასაკის ბავშვები შეიძლება იყვნენ არა მხოლოდ კარგი ბავშვები, არამედ მეამბოხეებიც. უმჯობესია მეგობრული ურთიერთობების დამყარება, სადაც მნიშვნელოვანია არა ბრძანება, არამედ თხოვნა. თუ ბავშვი გრძნობს, რომ მას აქვს არჩევანის უფლება, ის უფრო ერთგული იქნება დადგენილი სტანდარტების მიმართ. და თუ უფროსები იყენებენ “ჯადოსნურ” სიტყვებს (“გთხოვ” და “მადლობა”), მაშინ მათ სრული გაგება ექნებათ ბავშვთან.
წახალისება და ქება – არ დაგავიწყდეთ თქვენი შვილის წახალისება სწორი საქციელისა და კარგი ქცევისთვის. ეს შეიძლება იყოს მადლიერების ან ქების სიტყვები, ასევე მატერიალური წახალისება სათამაშოებით, ტკბილეულით ან ახალი მულტფილმის სახით. მაგრამ შეეცადეთ, რომ მატერიალური ჯილდოები არ გახდეს თვითმიზანი, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ეგოისტი გახდება.
ხშირად უთხარით, როგორ ამაყობთ მისით და როგორ აფასებთ მის დახმარებას, ეს წაახალისებს ბავშვს კეთილი საქმეებისკენ. მით უმეტეს, თუ ეს სიტყვები სითბოთი და სიყვარულით არის ნათქვამი.
ბავშვებს ეშინიათ მშობლების განაწყენების, რადგან უყვართ ისინი. მაგრამ მშობლებმა თავიანთი მოქმედებებითა და სიტყვებით მუდმივად უნდა აგრძნობინონ შვილებს, რომ უყვართ ისინი, მიუხედავად ყველაფრისა.
მიეცით მაგალითი – დააკვირდით თქვენს ქცევას, რადგან ბავშვები ხშირად უფროსების კოპირებას ახდენენ. ვისგან უნდა აიღონ მაგალითი, თუ არა მშობლებისგან? თუ თავად უფროსები არ იცავენ იმ წესებსა და ნორმებს, რომლებსაც ისინი მოითხოვენ ბავშვისგან, მაშინ ბავშვებისგან ნებაყოფლობით მორჩილებას არ უნდა ველოდოთ. ამ ასაკში ბავშვს უკვე შეუძლია გონივრული აზროვნება, ხოლო უფროსების ქმედებებსა და მოთხოვნებს შორის არსებულმა წინააღმდეგობებმა შეიძლება გამოიწვიოს დაბნეულობა. ასეთ შემთხვევაში ბევრ უხერხულ კითხვაზე პასუხის გაცემა მოგიწევთ.
გაითვალისწინეთ სპეციალისტების რჩევები და თქვენი შვილი ჩამოყალიბდება სრულფასოვან და დამოუკიდებელ ადამიანად!
