ფლუოროზი ბავშვებში

ფლუოროზი მინანქრის ჰიპოპლაზიის ნაირსახეობაა. ის ენდემური დაავადებაა და გამოვლინდა ბავშვებში, რომლებიც ცხოვრობენ ხუთ წელზე მეტი ხნის განმავლობაში სასმელ წყალში ფტორის მაღალი შემცველობის მქონე ადგილებში (1,5–2 მგ/ლ-ზე მეტი).
დაავადება ვითარდება ფტორის ტოქსიკური ეფექტის გამო, რომელიც თრგუნავს კბილის სტრუქტურის ძირითადი ელემენტების გამომუშავებას. პროცესის პროგრესირებასთან ერთად, მომწიფებული მინანქრიდან წყლისა და ცილების მოცილების უნარი ქვეითდება, კრისტალების ზრდისა და მინერალური მეტაბოლიზმის პროცესები ნელდება და ძვლოვანი ქსოვილი რბილდება.
ფლუოროზით დაავადების შანსები იზრდება რისკის ზონაში მცხოვრები ყველა ბავშვისთვის. ყველაზე ხშირად ის გამოვლინდება ფიზიკურად სუსტ, დაავადებულ ჩვილებში, ასევე ბავშვებში, რომლებიც იმყოფებოდნენ ხელოვნურ კვებაზე ან დიდი ხნის განმავლობაში მოიხმარდნენ სასმელ წყალს და საკვებს მაღალი ფტორის შემცველობით.
ფლუოროზის ფორმებია:
შტრიხოვანი ფორმა – პატარა, ძნელად შესამჩნევი ცარცისებრი ზოლები ჩნდება მინანქრის ზედაპირულ ფენაში;
ლაქოვანი ფორმა – ცარცისებური, იშვიათად მოყვითალო-ყავისფერი ლაქები. ფარავენ საჭრელი კბილების მთელ ზედაპირს;
ცარცისებრ-წერტილოვანი ფორმა – ვლინდება თეთრი ბზინვარე და მქრქალი ლაქების სახით, ბაციდან მუქ ყავისფერ შეფერილობამდე, მრგვალი ფორმის, 1–1,5 მმ დიამეტრის წერტილების სახით, მუქი ფსკერითა და არათანაბარი კიდეებით. ამ ეტაპზე ხდება კბილის გვირგვინის დამცავი გარსის და პიგმენტური დენტინის სწრაფი ცვეთა;
ეროზიული ფორმა – გამოირჩევა მინანქრის გამოხატული დეგენერაციით და პიგმენტაციით, ეროზიების არსებობით, რომლებიც მეტყველებს ფლუოროზის მძიმე ხარისხის არსებობაზე;
დესტრუქციული ფორმა – ის ვითარდება ისეთ ადგილებში, სადაც სასმელ წყალში ფტორის შემცველობა აღემატება 10−20 მგ/ლ. ახასიათებს კბილის გვირგვინების ფორმის მოშლა, დენტინის დაზიანება და ქსოვილების მძიმე აბრაზია.
ყველაზე ხშირად, ფლუოროზის საწყისი ფორმები გამოვლინდება პირის ღრუს სანაციის ან თანკბილვის კორექციის დროს. დაავადების ლოკალური მკურნალობა მიზნად ისახავს კბილის ქსოვილების მდგრადობის გაზრდას.
დაავადების მძიმე ფორმების დროს წინასწარი ზოგადი და ადგილობრივი თერაპიის შემდეგ (ფოსფორ-კალციუმის პრეპარატებისა და ვიტამინების გამოყენება) ხდება პიგმენტური ლაქების გათეთრება და კბილების დეფექტების აღდგენა. ტექნიკა გულისხმობს მინა-იონომერული ცემენტების გამოყენებას, რომელიც შემდეგ შეიძლება ნაწილობრივ შეიცვალოს კომპოზიტური შემავსებელი მასალებით.
დაავადების პრევენციის მიზნით მნიშვნელოვანია ინფორმაციის დონის ამაღლება, განსაკუთრებით ენდემურ ზონებში.